Museumstuk - Bierpul
Janny Lock
>In de kamer ‘oude ambachten’ staat de tapkast van het vroegere café Pinkeveer. Een beetje verscholen staat daarin een heel aparte bierpul met deksel. De drinkkannen of -pullen met deksel werden in heel Noordwest-Europa gebruikt. Ze werden vooral populair in Duitsland, waar ze nog steeds door toeristen gekocht worden. Hoe rijker versierd met drinktaferelen hoe mooier.
De meeste zijn van aardewerk maar de pul in de tapkast is van glas. Het glas is, net als de aardewerk exemplaren, rijk versierd. Niet met drinktaferelen maar met goudkleurige ornamenten. Zoals op de meeste oude bierpullen zit er een deksel op. Het deksel zit met een klein scharniertje vast. Het handvatje op het deksel is versierd met een mannetje, dat als het ware het deksel omhoog moet pompen om er uit te kunnen drinken. De pul is in alle opzichten een uniek exemplaar. Of hij ooit gegeven is bij een speciale gelegenheid is onbekend. De aanwezigheid van een deksel op de laatmiddeleeuwse pullen en die van de vroegmoderne tijd had een functie. Door het deksel werd voorkomen dat er vliegen en andere insecten het bier in vlogen. Het is onbekend of dit ook was om besmetting met bijvoorbeeld pest of een andere nare ziekte te voorkomen.
In de Klucht van Oene, in 1662 geschreven door Jan Vos, komt de bierpul met deksel al voor. Hij spreekt hierin al van het gezegde ‘Wie het onderste uit de kan wil hebben, krijgt het deksel op zijn neus’. Als je het allerlaatste slokje bier of wijn uit de kan wilde drinken, moest je het deksel vasthouden, anders klapte dat namelijk hard op je neus. Omdat het vrijwel altijd tinnen of aardewerken deksels waren, kon dat hard aankomen. Als gezegde staat het voor de wijsheid dat wie alles wil hebben vaak bedrogen uitkomt en uiteindelijk met lege handen staat, een pijnlijke uitko mst dus.
Of de pul in het museum echt heel oud is, is niet te zeggen.
De genoemde vroegmoderne tijd liep van ongeveer 1500 – 1800. Dan zou de pul meer dan 200 jaar oud zijn. Misschien is het exemplaar in het museum toch later door iemand meegenomen als souvenir, maar wel een mooi souvenir. Het heeft iets voornaams in vergelijking met de aardenwerk exemplaren.
Bronnen:
- DBNL (digitale bibliotheek voor de Nederlandse letteren).
- www.Is Geschiedenis.nl.
- www.wikipedia.org: vroegmoderne tijd (tijdvak 1500-1800).
Volg ons ook op Facebook