Museumstuk - Tegeltableau en haardplaat
Riët Timmerman
In 2017 is de stijlkamer op de eerste verdieping van museum Het Reghthuys heropend. Na een grondige renovatie is de kamer opnieuw ingericht met meubels, linnengoed, schrijfgerei en gebruiksvoorwerpen die een goed beeld geven van het dagelijks leven in vroeger tijd.
Bijzonder is de schouw met
tegeltableau met daarin een haardplaat uit 1687. De schouw is afkomstig uit de
boerderij aan de Doetseweg 6-8.
Deze was in het bezit van Teunis Kooijman, die het pand in 1961 verkocht aan
aannemer Peter Donk. Kooijman bedong bij de verkoop dat zijn vrijgezelle zuster
Sijgje haar leven lang in het rechterdeel mocht blijven wonen. Donk trok na een
verbouwing met zijn gezin in het linker deel. Het woonhuis van Sijgje bleef in
originele staat. De schouw bevond zich in de grote kamer, maar Sijgje zat daar
bijna nooit. Na haar overlijden in 1976 werd dit deel van de boerderij verbouwd
voor de dochter van Peter, Willy, die er met haar gezin ging wonen.
De schouw met tegeltableau werd geschonken aan museum Het Reghthuys. In 2012 is de boerderij gesloopt en heeft plaatsgemaakt voor de Doetse Hoeve.
De haardplaat uit 1687en de koperen ketel zijn afkomstig van Jan van de Giessen.
Deze ketel werd vaak appelketel genoemd. Dit is echter niet juist. De naam heeft niets te maken met appels of met de vorm van de ketel. Het is een appèlketel. Op de tuit zit een klepje dat geluid maakt als het water kookt. De naam is ontstaan in de Franse tijd en is afkomstig van 'appeler l'attention sur', te vertalen als 'attent maken op'.
De gebruiksvoorwerpen werden aan de binnenkant vertind om kopervergiftiging te voorkomen. Voor die tijd moest het personeel het koperwerk dagelijks schuren met water, zand en zout om het giftige kopergroen, in de volksmond het 'Spaansche groen' genoemd, te verwijderen.
De ketel hangt aan een haalijzer, geschonken door Gert-Jan Donk. Omdat het niet handig was om het vuur steeds maar weer op te stoken of te doven, maakte men gebruik van een in hoogte instelbare vuurhaal om ketels verder van of dichterbij het vuur te brengen. Op deze manier kon het water in de appèlketel aan de kook gebracht worden of warm gehouden worden.
Bronnen:
Mondelinge
informatie Hans en Margriet Donk, Willy van Dijk-Donk, Hans Tukker en Bert den
Boer.
www.dvhn.nl.
Volg ons ook op Facebook